Det var svært kor ein såg fram mot jonsok. Ikkje berre det at fiskarane som enno var att, venta på at fisket skulle ta seg opp att Men sjølve jonsokhelga skulle det vera slik stas med. Det er då at sumaren plar komma her nord. Men kaldt var det framleis. Som nemnt, hadde ein stor part av fiskarane vorte modlause over det dårlege fisket, hadde halde ferdalag og fare heim. Likevel var det nokså mange att. Og jonsokaftan var det ein bra flokk som samla seg ute ved "Sankthanshaugen" eit heilt stykke utanfor byen, Sjølve Vardø var godt representert, Det var to-tre hytter der ute. Ei av dei høyrde eit skyttarlag til. Så var det ein heil liten by av telt. Sume var store, der ein kunne ti kjøpa mat og kaffi. Men dyrt var det. Så var det små telt, sume berre med ein lerettsekk til tak. Der selde dei frukt, konfekt, varme pølser og slikt. Men du, for eit røvarliv! Ein kunne tru ein var komen til heidningeland. Eg var samd med ein kar som stod oppå ein stein og såg utover det heile skulle vore oppteke på film, dette her. Det var ærleg verd." Ja, det hadde vorte ein film, det du. Ein hadde vunne å skriva eit mørkt blad kultursoge frå 1928 ved det. Ein laut mest leita etter eit edru menneske. Fulle var dei, både kar og kvinne, gamle og unge. Dei drakk til dei ikkje kunne stå, soldatar frå festninga, skipperar og andre fiskarar og fine frøkenar som ein til vanleg hadde halde for å vera stasjenter. Banning og rotenskap høyrde og såg du kring deg kvar du vende deg. Heller ikkje trong ein gå mykje langt før ein kunne sjå det som verre var, av ulivnad_ Det var elles hevda at det hadde kome "lause jenter" søranfrå med agnbåtane.

Ein vil kanskje seia at eg tek no vel drygt i, men eg meiner sjølv at det er ikkje råd å skildra det slik det var for mine auge då, Kvar var politiet? Eg såg ein som eg meinte var politi. Han var sivil og "godt på'n" om ikkje vel så det. Det er fælt at ein skal finna noko slikt i eit sivilisert land og midt i ei tid som skryter av å vera så godt opplyst og ha så høg daning

Det vart ikkje slik at det vart noko betre med fisket etter jonsok heller. Attåt tok det til å verta agnløyse. Det var vanskeleg å få tak i frosensild av di det ikkje fanst fersksild her sør, og småsilda var det lite og uvisst med, Men heilt fritt for fisk var det ikkje. Sume båtar hadde vore nokre turar borte på Skolpenbanken utanfor Russland, 20 mil frå Vardø, 20-30 timars gonge. Det var store utlegg og uvisst med fangsten, så ein våga det ikkje til vanleg Men nokre båtar gjorde gode turar. Omfram torsk fekk dei mykje steinbit. Håkjerringstimane drog av med lina stundom. Elles var det godt å bruka i alle måtar. Som nemnt, så fekk dei mykje steinbit, og no lei det så langt at isen hadde gått av dei russiske hamnene så dei fekk koma seg ut med skutene sine. På slutten me var i Vardø, kom det to russiske seglskuter. Dei hadde trelast. Det var omlag berre hjellved, granne, kvistfrie troer. No låg dei og kjøpte steinbit og blåkveite og gav god pris for fisk nordmennene ikkje åt. Steinbiten var oppi 40-50 øre stykket

Ein russisk rutebåt tok til å gå til Vardø kvar fjortande dag. - Ein ting ein laut leggja merke til og undra seg over, det var alle dei trelastbåtane som kom framom frå Russland. Eg har nemnt at her var fiskebåtar frå heile norskekysten så å seia. Eg såg t.d. ein heller liten og open motorbåt omkring 30 fot, som var innregistrert i Rogaland Det var mest utruleg at han hadde gått den lange vegen, ein så liten båt. Så var det ein stor, pen kutter heilt frå Nøtterøy. Han var vel kring 70 fot, ein av dei største. Men me undrast ofte på at den store båten hadde så lite mannskap etter måten, og det var elles så lite fiskeutstyr å sjå. Dei måtte i alle fall ha satsa berre på juksafiske. Men dei held ut. Eg såg båten komma framom heime på veg sørover, ja, eg trur det tok til å lida mot haust. Eg veit ikkje kvar eg har det frå, men det kom visst opp at eigentleg hadde han drive med smugling.

Heile tida var det rett som det var, at det kom einkvan ombord i båten vår. Han var , som nemnt, heilt ny og ein retteleg fin båt. Og så var det spørsmål om kvar han var bygt, kva han kosta osv. Mange syntes det var noko ekstra at me hadde bysse på dekk på ein så liten båt. Såleis var det ein sunnmøring som sjølv hadde ein forlengd båt, han var vel 10 fot lenger enn vår. Han undra seg på om me hadde plass til bysse på dekk. Han hadde så smått tenkt å få laga ei lanterneskåp, sa han, men han visste ikkje om han hadde plass til det. Det var elles første året han var på Finnmarka. Til vanleg dreiv dei på Tampen, fjortendagsturar. Dei hadde ikkje tid til å koka middag på dei turane, dei berre "lunka på kjeili", Nordlendingane var særs interesserte i motorar. Dei lo åt det vesle "kafflkverna" som me hadde. Wiknamotorane var populære. • 'Di Wikmeinjene e' nåkken jæve motora," kunne ein høyra. Og så måtte det vera motorar. "Hæsta meir so fot," var eit mål, Det vil seia at me som hadde ein båt på 47 fot, måtte t.d. ha ein motor på 50 Hk. og så hadde me ein på 16 Hk. Under full fart med desse store motorane så grov båtane seg ned bak. "Du kan drekke ta hækken" vart det sagt. Men farten vart ikkje så Svær som ein skulle tru. - Elles var det sume nordlendingar som ville tala om sjølve drifta, og det var gjerne dei som var klår over at dei kanskje burde drive på ein annan måte. "Di møringanj e' nåkken unnjeli kallja. Dei brukar minnjer agn, minnjer lina, får minnjer fesk, men dei ha støste låttanj," var det ein som sa.